Tizirombo sitingathe kuwononga kukula kwa mpunga, komanso kufalitsa matenda omwe angayambitse kuchepa kwakukulu kwa zokolola ndi khalidwe. Chifukwa chake, njira zothana ndi tizirombo ta mpunga ndizofunikira kuti chakudya chikhale chotetezeka. Apa, tifotokoza momwe tingathanirane ndi tizirombo kuti titsimikizire kukula kwa mpunga.
Zotsatira za tizirombo ta mpunga pa ulimi
Tizilombo ta mpunga titha kuwononga zinthu zambiri, monga ntchentche za mpunga, zoboola masamba za mpunga, ndi mphesa za mpunga. Tizilombo timeneti timawononga kwambiri kakulidwe ndi kukula kwa mpunga poyamwa kuyamwa, kutafuna masamba ndi kuwononga mizu. Kuphatikiza apo, tizirombo tina timatha kupatsirana ma virus omwe amasokoneza thanzi la mpunga.
Zowonongeka chifukwa cha tizilombo
Zotsatira za kukula kwa mpunga
Zotsatira za tizirombo pakukula kwa mpunga zimawonekera makamaka pazifukwa izi:
Kupikisana pazakudya: Tizilombo timapikisana mwachindunji ndi mpunga kuti tipeze chakudya poyamwa madziwo ndi kutafuna masamba, zomwe zimadzetsa kusowa kwa zakudya m'thupi.
Kufooketsa kwa photosynthesis: Tizilombo timawononga masamba a mpunga, kuchepetsa malo a photosynthetic ndi kuchepetsa mphamvu ya photosynthesis mu mpunga.
Kuwononga mizu ya mizu: Tizilombo toyambitsa matenda monga nthiwatiwa timawononga mizu ya mpunga, zomwe zimakhudza mphamvu ya mpunga kuyamwa madzi ndi feteleza.
Kufalitsa kachilombo
Tizilombo toyambitsa matenda ngati mpunga sitingovulaza mpunga, komanso timakhala ngati vekitala ya ma virus. Kupyolera mu khalidwe loluma ndi kuyamwa la ntchentche za mpunga, mavairasi amatha kufalikira mofulumira ku zomera zina za mpunga, zomwe zimayambitsa kuphulika kwakukulu kwa matenda a virus, omwe angawononge kwambiri thanzi ndi zokolola za mpunga.
Kuchepetsa zokolola ndi khalidwe
Kuwonongeka kwa tizilombo kumatha kubweretsa kuchepa kwakukulu kwa zokolola za mpunga ndi ubwino wake. Mpunga wodzala ndi tizirombo uli ndi mbewu zochepa komanso zotsika, zomwe zimakhudza mwachindunji kubweza kwachuma kwa alimi.
Mitundu ya Tizilombo ta Mpunga
Planthoppers
Planthoppers ndi tizilombo toyamwa zomwe zimapulumuka poyamwa madzi a mpunga. Tizilombozi sikuti timangopangitsa mpunga kufota, komanso timafalitsa matenda obwera chifukwa cha ma virus omwe amaika pachiwopsezo thanzi la mpunga. Pali mitundu yambiri ya ntchentche za mpunga, zomwe ntchentche za bulauni ndi ntchentche zoyera msana ndizo zofala kwambiri.
Rice Leaf Roller
Mphutsi za Rice Leaf Roller zimaluma masamba a mpunga ndikuzikulunga kukhala masilinda, kuchepetsa malo a photosynthetic ndikusokoneza kukula kwa mpunga. Tizilombo timeneti titha kuchitika pazigawo zonse za kukula kwa mpunga ndipo zimakhudza kwambiri zokolola za mpunga.
Msuzi wa Madzi a Rice
Mphutsi za m’mphutsi makamaka zimadya mizu ya mpunga, kuwononga mizu ndi kuchepetsa mphamvu ya mpunga kutenga madzi ndi feteleza, zomwe zimapangitsa kuti mbewu zikule bwino. Akuluakulu amadya masamba a mpunga, zomwe zimakhudzanso kukula konse kwa mpunga.
Mpunga Armyworm
Mphutsi zamtundu wa mpunga zimadya masamba a mpunga, ndipo zikavuta kwambiri, tsamba lonse limadyedwa, zomwe zimakhudza photosynthesis ndi kupanga mpunga. Mphutsi za mpunga zimakhala ndi anthu ambiri, zimaberekana msanga, ndipo zimawononga kwambiri minda ya mpunga.
Rice Thrips
Rice thrips ndi tizilombo tating'onoting'ono tomwe timakhala ndi moyo makamaka tikayamwa madzi a masamba ampunga, kuchititsa madontho oyera kapena mikwingwirima pamasamba, ndipo zikavuta kwambiri masamba amasanduka achikasu ndikuuma. Ma thrips a mpunga amakhudza kwambiri zokolola ndi mtundu wa mpunga.
Rice Gall Midge
Mphutsi za ndulu ya mpunga zimalowa m'matumbo ang'onoang'ono a mpunga ndi kupanga ndulu, zomwe zimakhudza kukula kwa mpunga ndipo nthawi zambiri zimayambitsa kulephera kwa mbewu. Mpunga wa ndulu umakhudza kwambiri kukula kwa mpunga ndipo ndizovuta kuuwongolera.
Msuzi wa Rice Stem Borer
Rice Stem Borer amakumba mu mapesi a mpunga kuti adyetse, zomwe zimapangitsa kuti mapesi athyoke kapena kufa, zomwe zimakhudza zokolola ndi ubwino wa mpunga. Gawo la mphutsi la Rice Stem Borer ndilo gawo lowononga kwambiri, ndipo njira zowongolera ziyenera kuyang'ana pa gawoli.
Mpunga Bulu
Nsikidzi zimakhala ndi moyo poyamwa madzi a mpunga, zomwe zimapangitsa kuti njerezo zikhale zakuda ndi kufota, zomwe zimakhudza kukolola. Pali mitundu yambiri ya nsikidzi za mpunga, koma chofala kwambiri ndi kachilombo kobiriwira.
Mpunga Leaf Foda
Mphutsi za m'chikwatu cha masamba a mpunga zimatafuna masamba a mpunga ndi kugubuduza masambawo mu chubu, zomwe zimakhudza photosynthesis ndi kuchititsa kuti sikule bwino ndi kuchepetsa zokolola. Kuwongolera Rice Leaf Moth kuyenera kuchitidwa atangoyamba kumene kuti achepetse kuwonongeka kwa mpunga.
Kuyambitsa Mankhwala Opha Tizilombo Ambiri
Imidacloprid
Ntchito: Amagwiritsidwa ntchito makamaka polimbana ndi ntchentche za mpunga, ma thrips ndi tizirombo tina toyamwa pakamwa.
Makhalidwe: Imidacloprid ili ndi machitidwe abwino, imatha kulowa muzomera mwachangu, imakhala ndi nthawi yayitali, ndipo imakhala yochezeka kwa njuchi ndi chilengedwe.
Chlorantraniliprole
Kagwiritsidwe ntchito kake: Ndikothandiza polimbana ndi kutafuna pakamwa pa nthiwatiwa za mpunga, phala la mpunga ndi tizirombo tina.
Makhalidwe: Chlorantraniliprole imakhala ndi poizoni wakupha pakugwira ndi m'mimba, nthawi yayitali yogwira ntchito, komanso chitetezo chambiri ku chilengedwe ndi zamoyo zomwe sizikufuna.
Thiamethoxam
Ntchito: Amagwiritsidwa ntchito kwambiri polimbana ndi ntchentche zoyera, mpunga ndi tizirombo tina.
Maonekedwe: Thiamethoxam ili ndi machitidwe adongosolo komanso olowera, imatha kupha tizirombo mwachangu, imakhala ndi zotsalira zochepa, komanso ndi yabwino ku chilengedwe.
Carbendazim
Ntchito: Amagwiritsidwa ntchito kwambiri polimbana ndi ndulu ya mpunga, ma thrips ndi tizirombo tina.
Khalidwe: Carbendazim imakhala ndi zotsatira zabwino pakugwira ndi m'mimba, ndipo imathandiza ku tizirombo tambirimbiri, ndipo ili ndi chitetezo chokwanira ku zomera ndi chilengedwe.
Acetamiprid
Ntchito: Amagwiritsidwa ntchito polimbana ndi mbozi, mbozi ndi tizirombo tina.
Makhalidwe: Acephate ili ndi zotsatira zabwino zadongosolo komanso tactile, yokhala ndi nthawi yayitali yolimbikira komanso kupha kwambiri tizirombo.
Cypermetrin
Ntchito: Amagwiritsidwa ntchito kwambiri popewa komanso kuwongolera ntchentche za mpunga, njenjete za paddy ndi tizirombo tina.
Mawonekedwe: Cypermethrin imakhala ndi poizoni wamphamvu pakugwira ndi m'mimba, kuchitapo kanthu mwachangu, zotsalira zochepa, komanso zotetezeka ku chilengedwe.
Malangizo ogwiritsira ntchito mankhwala ophera tizilombo
Kusankha mankhwala ophera tizilombo molingana ndi mitundu ya tizilombo
Posankha mankhwala ophera tizilombo, kusankha kuyenera kutengera mitundu ina ya tizilombo. Tizilombo tosiyanasiyana timakhala ndi chidwi chosiyana ndi mankhwala ophera tizilombo, ndipo kusankha koyenera kwa mankhwala kumatha kuwongolera mphamvu ndikuchepetsa kuwonongeka kwa mankhwala.
Kugwiritsa ntchito moyenera mlingo ndi njira zogwiritsira ntchito
Mukamagwiritsa ntchito mankhwala ophera tizilombo, mlingowo uyenera kugwiritsidwa ntchito motsatira malangizo oti mupewe kupitilira kapena kuchepera. Kugwiritsa ntchito mankhwala osokoneza bongo sikungowononga mankhwala, komanso kungayambitsenso zachilengedwe komanso zamoyo zomwe sizili chandamale. Njira yogwiritsira ntchito iyeneranso kusankhidwa molingana ndi momwe zinthu zilili, monga kupopera mbewu ndi kuviika kwa mbeu, kuti zitheke kulamulira bwino.
Kuzungulira kuteteza kukana
Mankhwala omwewo akagwiritsidwa ntchito kwa nthawi yayitali, tizirombo timayamba kukana, zomwe zimapangitsa kuchepa kwa mphamvu yowongolera. Choncho, tikulimbikitsidwa kusinthasintha kugwiritsa ntchito mitundu yosiyanasiyana ya mankhwala ophera tizilombo kuti tipewe tizilombo toyambitsa matenda komanso kuonetsetsa kuti tizilombo toyambitsa matenda tizilombo toyambitsa matenda.
Integrated Control Strategies
Kulamulira kwaulimi
Kupezeka ndi kuwonongeka kwa tizirombo kumatha kuchepetsedwa pogwiritsa ntchito njira zasayansi zoyendetsera ulimi, monga kasinthasintha wa mbewu, kubzala mitundu yolimbana ndi matenda komanso kuwongolera bwino m'munda.
Kulamulira mwakuthupi
Kugwiritsa ntchito njira zakuthupi, monga misampha, misampha yopepuka, ndi zina zotero, zingathe kuchepetsa chiwerengero cha tizirombo ndi kuchepetsa kuwonongeka kwa tizirombo ku mpunga.
Kuwongolera kwachilengedwe
Poyambitsa kapena kuteteza adani achilengedwe a tizirombo, monga mavu a parasitic, tizirombo tolusa, ndi zina zambiri, kuchuluka kwa tizirombo kumatha kuwongoleredwa mwachilengedwe komanso kugwiritsa ntchito mankhwala ophera tizilombo kumatha kuchepetsedwa.
Chemical Control
Pakafunika, mankhwala ophera tizilombo amagwiritsidwa ntchito poyang'anira, koma kusamala kuyenera kutengedwa kuti muchepetse mlingo ndikusintha kagwiritsidwe ntchito kuti tipewe kuwonongeka kosafunikira kwa chilengedwe ndi zamoyo zomwe sizili zolinga.
Nthawi yotumiza: Jul-11-2024
